Numer 2/2016 cz.2
Szanowni Państwo,
Bardzo nam miło oddać w Państwa ręce kolejny numer pisma „Studia i Materiały”, tym razem drugi numer tomu drugiego. Numer otwiera tekst Magdaleny Marczewskiej, w którym autorka skupia się na opisieczynników determinujących ekoinnowacyjną działalność oraz na motywacjach do tworzenia ekoinnowacji produktowych. Autorka opiera wnioski na wynikach swoich badań, przeprowadzonych na przedstawicielach polskich firm.
Kolejny tekst należy do Magdaleny Klimczuk-Kochańskiej, która opisuje innowacje miękkie w przedsiębiorstwach działających w sektorach niskich technologii. Autorka podejmuje rozważania na temat przyczyn niskiej obecności przedsiębiorstw w statystykach dotyczących innowacyjności.
Marcin Kardas dokonuje analizy bibliometrycznej, na podstawie której analizuje strategie inteligentnych specjalizacji państw Unii Europejskiej w rolnictwie i w sektorze rolno-spożywczym.
Patrycja Chodnicka-Jaworska, na podstawie przeglądu literaturowego, analizuje zjawisko inflacji credit ratingów oraz zakupu not przez emitentów.
Autor kolejnego tekstu, Rafał Cieślik, analizuje wpływ „jakości zysku” na użyteczność informacji sprawozdawczych dla procesu prognozowania stopy zwrotu z akcji na przykładzie GPW w Warszawie.
Renata Karkowska rozważa rolę kontroli zarządu banku w procesie jego stabilizacji. Swoje przemyślenia opiera na badaniu dotyczącym praktyk corporate governance w Europie w latach 2003–2014.
Tekst Tomasza Zalegi, napisany na podstawie wyników badań własnych, dotyczy infrastruktury domowej i spożycia wybranych produktów żywnościowych wśród osób w wieku 65+.
Modelowanie indeksu cen nieruchomości w Polsce jest przedmiotem analiz przeprowadzonych przez Rafała Zbyrowskiego. Autor poszukuje zależności między poziomem cen na rynku nieruchomości zdolnością kredytową gospodarstw domowych w Polsce.
Anna O. Kuźmińska w swoim tekście zajmuje się problematyką zaufania w przynależności do grupy. Opisywane badanie jest replikacją innych badań, pokazujących, że istnieje związek między informacją o przynależności grupowej a poziomem zaufania.
Agnieszka Postuła i Anna Pawłowska opisują wyniki swoich badań, dotyczących charakteru relacji między pracodawcą a pracownikiem w obszarze zarządzania. Badanie zostało przeprowadzone wśród studentów Wydziału Zarządzania UW i pracodawców; analizowano w nim wyobrażenia studentów dotyczące zawodu menedżera.
Następny tekst należy do Grażyny Wieczorkowskiej, Grzegorza Króla i Jerzego Wierzbińskiego. Autorzy omawiają w nim cztery metodologiczne zagrożenia, które mogą mieć miejsce w naukach o zarządzaniu, choć mogą występować także w badaniach psychologicznych i socjologicznych. Proponują, w jaki sposób radzić sobie z zarzutami, które mogą zostać postawione przez recenzentów w obszarze czterech omawianych zagrożeń metodologicznych.
Tekst autorstwa Adrianny Jaskanis dotyczy roli i znaczeń szkoleń w małych firmach technologicznych. Rozważania dokonywane są na podstawie badania przeprowadzonego przez autorkę. Adrianna Jaskanis omawia uwarunkowania możliwości uczestnictwa w szkoleniach i określa czynniki kształtujące dostępność szkoleń dla pracowników badanych firm.
Paweł Krzewicki w swoim tekście opisuje teoretyczne i empiryczne aspekty internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw, dodając do tego wyniki badań dotyczących konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych w przypadku wprowadzenia euro.
Rafał Zbyrowski i Natalia Gmerek zajmują się estymacją krzywej cyklu życia filmu kinowego w Polsce. Tekst powstał na podstawie analizy 175 polskich filmów fabularnych, które były wyświetlane w latach 2004 i 2014.
Krzysztof Cybulski zajmuje się problematyką uwarunkowań oraz związanych z tym konsekwencji wymuszonej fluktuacji sprzedawców.
W swoim tekście Grzegorz Tchorek opisuje rolę Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych w transformacji gospodarczej i podniesieniu zdolności eksportowych gospodarek państw Grupy Wyszehradzkiej.
Anna Kawarska zajmuje się tematyką reguł fiskalnych w Polsce i ich oddziaływaniem na długookresowy wpływ ich na dyscyplinowanie polityki fiskalnej.
Michał Możdżeń-Marcinkowski podjął temat problematyki gałęziowości norm prawnych na przykładzie poszukiwania kryteriów wyodrębniania prawa administra cyjnego.
Oskar Szumski i Marek Zborowski – na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego wśród studentów – przeanalizowali sposób wykorzystania portali randkowych do nawiązywania relacji społecznych. W swoim tekście rozważają, które z portali są atrakcyjne dla użytkowników i dlaczego.
Rafał Zbyrowski skupia się natomiast na przydatności metody Sheparda, wspomagającej wycenę nieruchomości mieszkaniowych w Warszawie.
Numer zamyka artykuł Zofii Skrzypczak i Janusza Haczyńskiego poświęcony analizie zmian poziomu wynagrodzeń pielęgniarek w latach 2010–2014.
Serdecznie zapraszamy do lektury,
Redakcja pisma „Studia i Materiały”
Zawartość numeru
Celem niniejszej publikacji jest analiza i omówienie działań podejmowanych przez polskie przedsiębiorstwa-dostawców technologii środowiskowych nakierowanych na tworzenie i rozwój innowacyjnych, przyjaznych dla środowiska produktów (tzw. innowacji ekologicznych, ekoinnowacji). Prowadzone badania jakościowe dotyczą, między innymi, wpływu uwarunkowań, takich jak technologia, rynek, regulacje i cechy charakterystyczne przedsiębiorstwa na rozwój ekoinnowacyjnych rozwiązań w analizowanych firmach. Na podstawie wywiadów pogłębionych, przeprowadzonych z przedstawicielami czterdziestu polskich firm, można określić czynniki determinujące ich ekoinnowacyjną działalność oraz opisać motywacje do tworzenia ekoinnowacji produktowych. Są to przede wszystkim czynniki związane z rynkiem i technologią. Wniosek ten jest zgodny z wynikami badań innych autorów, którzy podkreślają ważną rolę rynku, technologii i cech charakterystycznych firm w tworzeniu ekoinnowacji. Wyniki przeprowadzonych badań nie potwierdzają natomiast tezy podkreślającej istotną rolę regulacji dla tworzenia ekoinnowacji produktowych.
Artykuł dotyczy problematyki innowacyjności podmiotów działających w sektorach niskich technologii. Podjęto w nim rozważania na temat przyczyn niskiej obecności przedsiębiorstw
z takich sektorów w statystykach dotyczących innowacyjności. Przedstawiono podstawowe definicje innowacji. Ukazano specyfikę sektora spożywczego jako jednego z kluczowych sektorów gospodarki światowej. Następnie przedstawiono sposoby wprowadzana innowacji miękkich przez przedsiębiorstwa sektora spożywczego.
W artykule dokonano analizy strategii inteligentnych specjalizacji państw Unii Europejskiej (UE28) oraz ich specjalizacji naukowej i technologicznej pod kątem sektora rolno-spożywczego. Zidentyfikowano 24 państwa, które określiły sektor rolno-spożywczy w strategiach inteligentnych specjalizacji jako obszary priorytetowe (na poziomie krajowym lub regionalnym) oraz dokonano analizy specjalizacji naukowych i technologicznych tych państw w zakresie sektora rolno-spożywczego na podstawie analizy bibliometrycznej artykułów naukowych oraz zgłoszeń patentowych, a także danych dotyczących finansowania i zatrudnienia w sektorze badawczo-rozwojowym. Na podstawie ww. analizy wyodrębniono trzy grupy państw (liderzy skali, liderzy specjalizacji i państwa budujące skalę lub specjalizację) oraz główne wyzwania związane z ich strategiami inteligentnych specjalizacji w kontekście sektora rolno-spożywczego. Omówiono także najważniejsze ograniczenia związane z przyjętą metodą analizy i zaproponowano kierunki dalszych badań w tym zakresie.
Celem pracy stało się zweryfikowanie różnic w estymacji czynników wpływających na credit rating banków nadawanych tym samym podmiotom przez dwie agencje ratingowe. Dokonano
przeglądu literaturowego na temat zjawiska inflacji credit ratingów oraz zakupu not przez emitentów. Postawiono następujące hipotezy badawcze: 1) Credit rating banków nadawany
przez dwie agencje ratingowe determinowany jest istotnością statystyczną różnych wskaźników finansowych banków. 2) Im większa agencja ratingowa, tym bardziej optymistyczne oceny. Do badania zebrano dane dotyczące credit ratingów banków oraz wskaźników finansowychdla lat 1998–2015 w ujęciu kwartalnym i porównano wyniki dla poszczególnych grup agencji ratingowych. Próbę podzielono na trzy podpróby, mianowicie na noty nadawane jednocześnie przez S&P i Moody, S&P i Fitch oraz Moody i Fitch. Do badania wykorzystano uogólnione modele panelowe.
W artykule podjęto próbę oceny tego czy i w jakim zakresie jakość zysku determinuje przydatność wyniku finansowego dla prognozowania ceny akcji (stopy zwrotu) w warunkach
polskiego rynku kapitałowego. Dla oceny jakości zysku wykorzystano wskaźniki oparte na czterech jego atrybutach, tj. trwałości, zdolności predykcyjnej, stopniu wygładzania zysku oraz stabilności. Wyniki badania oparte na szerokiej próbie obejmującej wszystkie niefinansowe spółki notowane na GPW w Warszawie w latach 2009–2016 pozwoliły potwierdzić pozytywny wpływ, jaki wywiera jakości zysku na badaną zależność. Należy jednak podkreślić, że siła tego wpływu jest zmienna w czasie i zależy od przynależności sektorowej badanej spółki.
Ze względu na istotność funkcji, jakie banki pełnią w gospodarce, dbałość o stosowanie w nich zasad ładu korporacyjnego wydaje się mocno uzasadniona. Misja społecznej użyteczności
nakłada na banki obowiązek utrzymania stabilności, płynności i wypłacalności całego sektora. Jednak przykłady nadużyć finansowych, jakie miały miejsce podczas ostatniego
kryzysu finansowego, mogą skłaniać do zastanowienia się i budzić wiele pytań o skuteczność kontroli zarządzających ryzykiem w działalności bankowej. Celem badania jest weryfikacja
wpływu zmian w zasadach ładu korporacyjnego, a w szczególności w zakresie audytu i monitoringu zarządów na stabilności banków komercyjnych. W tym kontekście zostanie
udzielona odpowiedź na następujące pytania: czy zmiany w zakresie audytu i monitoringu zarządów banków, ograniczają podejmowane przez nie ryzyko kredytowe? Czy w krajach
o istotnym nasileniu zjawiska pokusy nadużyć, ryzyko utraty stabilności jest kontrolowane przez audyt i monitoring zarządów banków? Wyróżnikiem niniejszej analizy jest zastosowanie
szeregu indywidualnych miar ładu korporacyjnego w poszczególnych bankach, zamiast jednej opartej na bazie ogólnego indeksu. Badanie zostało przeprowadzone dla okresu 2003–2014, dla 81 banków komercyjnych z 20 krajów europejskich. Wyniki badania okazały się niejednoznaczne, podając w wątpliwość rosnący udział zasad ładu korporacyjnego w czynnikach wpływających na stabilność banków.
W artykule zaprezentowano uwarunkowania zaspokojenia potrzeb w zakresie mieszkania, wyposażenia w niektóre dobra trwałego użytkowania oraz produkty żywnościowe osób w wieku
65+. Kluczowym celem autora jest ukazanie sytuacji mieszkaniowej, zadowolenia z miejsca zamieszkania i warunków mieszkaniowych, a także przybliżenie infrastruktury domowej oraz spożycia produktów żywnościowych wśród seniorów. Opracowanie oparte jest na wynikach badań własnych przeprowadzonych wśród osób w wieku 65 lat i więcej.
Celem autora artykułu jest próba opisania zależności pomiędzy poziomem cen na rynku nieruchomości mieszkaniowych, a zdolnością kredytową gospodarstw domowych w Polsce.
Wstępnie rozpatrywana relacja przetestowana została w oparciu o procedurę Engle-Grangera, a następnie potwierdzona przez model VAR i procedurę Johansena. Część empiryczna opracowania pozwala scharakteryzować bliżej rodzaj związku długookresowego wraz z uwzględnieniem opóźnień właściwych dla analizowanego fragmentu rynku obrotu nieruchomościami. Badane zmienne należy uznać za kluczowe dla funkcjonowania rynku nieruchomości w Polsce. W analizie wykorzystano dane od połowy roku 2010 do 2014.
Badanie (N = 156) miało na celu sprawdzenie wartości predykcyjnej kwestionariuszowych miar zaufania w odniesieniu do zachowania w grze oraz możliwości zastąpienia ich przez inne narzędzia. Ponadto celem była replikacja uzyskanych przez innych badaczy wyników, demonstrujących, że informacja o przynależności grupowej drugiej osoby wpływa na ufne i godne zaufania zachowanie w grze. Po wypełnieniu kwestionariuszy, uczestnicy wzięli udział w Grze Zaufania, w której manipulowano informacją na temat przynależności grupowej drugiej osoby. Analiza wyników potwierdziła przewidywania na temat braku związku pomiędzy deklaratywnymi miarami zaufania i zachowaniem w grze. Wiarygodność przewidywała natomiast miara aprobaty społecznej. Wyniki nie potwierdziły negatywnego wpływu informacji o przynależności do grupy obcej na zaufanie i wiarygodność. Obecność informacji o drugiej osobie spowodowała wyższą ufność i wiarygodność w porównaniu do grupy kontrolnej. Dyskusja odnosi się do potencjalnych przyczyn otrzymanych wyników oraz ograniczeń prezentowanego badania.
Autorki prezentują wyniki badań nad charakterem relacji między pracodawcą a pracownikiem w obszarze zarządzania. Koncentrują się na analizie postrzegania roli pracodawcy
i pracownika przez trzy grupy społeczne (Kostera, 2012) oraz jego konsekwencji dla kontraktu psychologicznego jako elementu relacji w środowisku pracy (Makin i in., 2000). W badaniu
wzięli udział studenci pierwszego roku studiów licencjackich i ostatniego roku studiów uzupełniających na Wydziale Zarządzania UW oraz pracodawcy. W celu poznania wyobrażeń
badanych osób posłużono się techniką projekcyjną z wykorzystaniem metafor, które następnie poddano interpretacji (Morgan, 2001, Morgan, 1997). Badania wykazały, że istnieją poważne rozbieżności w postrzeganiu obu ról (pracownika i pracodawcy) w każdej grupie badanych. W artykule pokazano owo zestawienie wyobrażeń i oczekiwań badanych oraz przyczyny dysonansu, podjęto także próbę wyznaczenia potencjalnych kierunków działań naprawczych w ramach edukacji menedżerskiej.
W tekście omówiono cztery metodologiczne zagrożenia pojawiające się w badaniach ilościowych z zakresu nauk o zarządzaniu: (1) Zbyt mała liczba eksperymentów; (2) Słabość modeli
teoretycznych; (3) Słabość pomiaru; (4) Słabość analiz. Większość tych zagrożeń dotyczy także badań psychologicznych i socjologicznych. W podsumowanie znajdują się odpowiedzi na potencjalnie nieuzasadnione zarzuty recenzentów dotyczące próby i braku hipotez.
Celem autorki niniejszego artykułu jest określenie możliwości uczenia się poprzez szkolenia, uwarunkowań związanych z uczestnictwem i dostępnością szkoleń oraz ocena znaczenia
wykorzystania szkoleń w procesie rozwoju wiedzy i umiejętności pracowników małych firm technologicznych w Polsce. Na podstawie przeprowadzonych badań jakościowych – wywiadów
z pracownikami firm technologicznych – zidentyfikowano istotne czynniki oddziaływające na możliwości uczestnictwa w szkoleniach oraz określono czynniki kształtujące dostępność szkoleń dla pracowników badanych firm. Wśród głównych warunków uczestnictwa w szkoleniach wskazuje się brak lub niedostatek niezbędnej wiedzy i umiejętność dostrzeżony przez kierownictwo firmy, a czynnikiem determinującym uczestnictwo pracownika w szkoleniu okazało się głównie zajmowane przez niego stanowisko pracy i jej charakter. Autorka określa uwarunkowania i ocenia znaczenie szkoleń w kształtowaniu odpowiedniej wiedzy i umiejętności wśród pracowników małych firm technologicznych. Najistotniejszymi uwarunkowaniami w zakresie możliwości szkolenia pracowników małych firm technologicznych w świetle przeprowadzonych badań są oferta szkoleń dostępna na rynku oraz oczekiwania kierownictwa firm co do wiedzy i umiejętności zdobywanych i rozwijanych przez poszczególnych pracowników.
Proces internacjonalizacji stał się jednym z głównych obszarów zainteresowania ekonomii oraz nauki o zarządzaniu. Zachodzące w wymiarze globalnym zmiany, obejmujące liberalizację
handlu oraz postęp technologiczny, istotnie wpływają na warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Ekspansja na rynki zagraniczne staje się jednym z kluczowych wymiarów
rozwoju przedsiębiorstwa funkcjonującego w konkurencyjnej gospodarce rynkowej. Celem autora artykułu jest przybliżenie Czytelnikowi problematyki umiędzynarodowienia
działalności przez polskie podmioty gospodarcze. Autor, stosując holistyczne podejście do omawianego zjawiska, prezentuje ramy teoretyczne, oparte na dotychczasowym dorobku
ekonomii oraz nauk o zarządzaniu, a także dokonuje przeglądu literatury pod kątem badań empirycznych. Analiza została wzbogacano o wyniki prowadzonego, na Wydziale Zarządzania
Uniwersytetu Warszawskiego, projektu pt. „Wprowadzenie euro a konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych”.
Celem autorów artykułu jest estymacja krzywej cyklu życia filmu kinowego w Polsce. Analiza została wykonana dla próby badawczej składającej się z 175 polskich filmów fabularnych,
które na przestrzeni ostatnich lat 2004–2014 obecne były w kinach. Kształt krzywej cyklu życia filmu kinowego został wyznaczony przy użyciu danych panelowych (wpływów ze
sprzedaży biletów kinowych przypadających na kopię). Dane dotyczące wpływów ze sprzedaży biletów kinowych zostały pozyskane z serwisu branżowego boxoffice.pl.
Wpływ zarówno dobrowolnej, jak i wymuszonej fluktuacji sprzedawców na praktycznie wszystkie organizacje działające w różnych branżach jest kosztowny i niezmiernie uciążliwy.
W niniejszym tekście autor uzasadnia tezę, że coraz bardziej dotkliwe zjawisko, fluktuacji sprzedawców również wymuszonej jest przede wszystkim konsekwencją złego zarządzania
organizacjami sprzedażowymi. Odzwierciedla ono brak doświadczenia oraz deficyt podstawowych kompetencji oraz umiejętności menedżerów sprzedaży do radzenia sobie z problemami
podległych zespołów sprzedażowych. Precyzyjna analiza zjawiska wymuszonej fluktuacji nie tylko pozwoliła na identyfikację jej przyczyn i konsekwencji, ale ponadto umożliwiła wskazać konkretne działania konieczne dla ograniczenia jej skali.
Głównym celem artykułu jest przedstawienie roli BIZ w transformacji gospodarczej i podniesieniu zdolności eksportowych gospodarek państw grupy Wyszehradzkiej. W pierwszej części
opisano możliwe korzyści z BIZ, natomiast w drugiej warunki osiągania profitów z obecności inwestorów zagranicznych. Trzecia część poświęcona jest analizie relacji między napływem
BIZ i zdolnością do ich eksportu z wykorzystaniem koncepcji Inwestycyjnej Ścieżki Rozwoju. W czwartej części przedstawiono dane oraz fakty związane z napływem i odpływem BIZ
krajów grupy Wyszehradzkiej. Głównym przesłaniem artykułu jest to, że przyciąganie inwestycji zagranicznych nie może być celem samym w sobie. Powinny one służyć poprawie zdolności eksportowej i innowacyjnej gospodarki lokalnej. Wymaga to inteligentnej polityki przyciągania inwestycji „dobrej jakości”. Możliwość osiągania korzyści z obecności BIZ, ich wiedzy, technologii i dostępu do rynków zależą od cech określanych jako zdolności absorpcyjne. Zwiększanie możliwości absorpcyjnych gospodarki, oznaczające podniesienie jakości czynników wytwórczych, sprzyja możliwości eksportu kapitału i zwiększaniu obecności krajowych podmiotów na rynkach zagranicznych w formie BIZ.
Artykuł usnięto.
Rozwój technologii informatycznych i przeniesienie dużej części życia do rzeczywistości wirtualnej spowodowały popularyzację wykorzystania portali społecznościowych do nawiązywania m.in. relacji biznesowych, towarzyskich i związanych z hobby. Brakuje jednak badań naukowych skupionych na analizie portali i aplikacji wykorzystywanych przez dorosłych w ramach poszukiwania wirtualnych znajomości poprzez portale randkowe i inne serwisy internetowe tej klasy. Niniejsze badanie ma na celu analizę wykorzystania portali społecznościowych i randkowych do nawiązywania specyficznych relacji związanych ze strefą prywatną. Badani zostali wyłonieni spośród grupy studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Badania potwierdziły zmianę w podejściu do nawiązywania znajomości z wykorzystaniem portali społecznościowych oraz portali i aplikacji randkowych.
Celem badania jest ocena przydatności metody interpolacji Sheparda do szybkiego wspomagania wyceny nieruchomości mieszkaniowych w Warszawie. W świetle zaprezentowanej
analizy empirycznej można sformułować następującą hipotezę badawczą: metoda Sheparda pozwala w sposób zautomatyzowany szacować wartość nieruchomości mieszkaniowych na
podstawie jej własności interpolacyjnych, stanowiąc interesujące narzędzie wspomagające pracę ekspertów od wyceny nieruchomości. Metoda interpolacji Sheparda została pierwotnie
stworzona do opisu zmiennych w przestrzeni dwuwymiarowej. Stąd w analizie empirycznej posłużono się przykładem oszacowania wartości mieszkań dla dzielnicy Białołęka, w której
dominujące znaczenie posiadają dwie zmienne, tj. liczba metrów kwadratowych i liczba lat budynku. Przykład zastosowania wyceny na podstawie metody Sheparda został skonfrontowany z oszacowaniami modelu regresji liniowej. Ponadto w opracowaniu poruszono kwestie związane z trudnościami procesu wyceny mieszkań w kontekście oddziaływania procesów mikro i makroekonomicznych.
Wynagrodzenia pielęgniarek od lat budzą kontrowersje. Celem niniejszego opracowania jest analiza zmian poziomu wynagrodzeń pielęgniarek w Polsce w latach 2010–2014, przeprowadzona na bazie dostępnych danych statystycznych. W analizowanym okresie tempo wzrostu wynagrodzeń pielęgniarek było najniższe, zarówno w porównaniu z przeciętnymi płacami osób pracujących w podmiotach gospodarczych zatrudniających powyżej 9 osób, jak i płacami pracowników pozostałych zawodów medycznych. Po uwzględnieniu stopy inflacji zaobserwowano w latach 2010–2014 spadek płacy realnej pielęgniarek o 2,3%. Dane pochodzące z różnych źródeł pokazują istotne różnice poziomu średniej płacy brutto pielęgniarek. Konieczne jest zatem przeprowadzenie kompleksowych i wiarygodnych badań dotyczących wynagrodzeń pracowników służby zdrowia.