Numer 1/2016
Szanowni Państwo,
Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer pisma naukowego „Studia i Materiały”. W obecnym numerze zapraszamy do lektury 14 tekstów, z których duża część jest w języku angielskim.
Numer otwiera tekst Anny Białek-Jaworskiej, Renaty Gabryelczyk i Agnieszki Pugacewicz, który poświęcony jest rozważaniom dotyczącym determinant dojrzałości modeli biznesowych. Autorki opierają się na koncepcji służącej ocenie dojrzałości modeli biznesowych na podstawie postrzegania przez przedsiębiorców stopnia rozwoju poszczególnych elementów modelu wpływających na tworzenie wartości dla klienta.
Katarzyna Bentkowska w swoim tekście analizuje rolę kosztów transakcyjnych w ekspansji zagranicznej przedsiębiorstw. Przedstawia syntezę literatury i badań z tego obszaru, wskazując nie tylko na rolę kosztów transakcyjnych w wyborze formy ekspansji, ale też na wiążące się z nimi bariery rozwoju ekspansji.
Kolejne opracowanie, autorstwa Marzeny Szabłowskiej-Juckiewicz, poświęcone jest zagadnieniu pomocy osobom niepełnosprawnym poprzez propagowanie tworzenia spółdzielni socjalnych. Autorka analizuje regulacje prawne dotyczące tego zjawiska oraz genezę powstania w Polsce i możliwości wykorzystania w naszym kraju tego typu formy zatrudnienia,
a tym samym integracji osób niepełnosprawnych.
Wyspecjalizowana wiedza i umiejętności są tematem opracowania Anny Bagieńskiej, która skupia się na nich jako na determinantach rozwoju outsourcingu usług finansowo-księgowych w Polsce. Wnioski przedstawione przez autorkę pochodzą z badań ankietowych przeprowadzonych na przedsiębiorcach i dotyczą przede wszystkim uwarunkowań korzystania z zewnętrznych usług z zakresu księgowości i finansów przez małe i średnie firmy.
Khaled Mohammed Alqahtani i Pingping Song omawiają w swoim tekście problematykę odpowiedzialności społecznej
w wykonaniu chińskich firm należących do sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Proponują rozwiązania, które mogą być, ich zdaniem, stosowane przez chińskich przedsiębiorców, m.in. w celu zwiększenia ich konkurencyjności.
Tekst Marty Sałygi przestawia analizę inicjatyw gospodarczych podejmowanych w gminie Nowy Targ z perspektywy antropologicznej. Autorka dotyka kwestii przedsiębiorczości góralskiej, obalając mity z nią związane i pokazując obecny obraz sytuacji.
Piotr Misztal za cel stawia sobie przeprowadzenie analizy oddziaływań integracji handlowej i finansowej na synchronizację cykli koniunkturalnych w krajach członkowskich NAFTA. Na podstawie przeprowadzonych badań przedstawia implikacje pomocne przy tworzeniu podobnych ugrupowań integracyjnych.
Opracowanie przygotowane przez Tomasza Zalegę jest kolejnym z cyklu jego autorstwa opracowań przedstawiających nowe trendy w ekonomii. Tym razem autor skupia się na przedstawieniu problematyki związanej z rozwojem zrównoważonym
a ekonomią zrównoważonego rozwoju.
Marcin Nowakowski oraz Barbara Nowakowska koncentrują się na tematyce przekazów reklamowych w pismach kobiecych. Swoje wnioski opierają na badaniu przeprowadzonym w wybranych magazynach.
Kolejny tekst poświęcony jest różnicom w zarządzaniu ze względu na płeć zarządzającego. Tematyką tą zajmuje się Anna Górska, która przedstawia wstępne badania dotyczące możliwych różnic w sposobie przywództwa między kobietami
a mężczyznami.
Marcin Torzewski prezentuje wyniki przeprowadzonych badań empirycznych, które polegały na sprawdzeniu, w jaki sposób lokalizacja nieruchomości w stosunku do metra warszawskiego wpływa na cenę mieszkań. Autor przedstawia sposób prowadzenia badań i proces analizy, podczas którego korzysta z hedonistycznego modelu cen.
Tekst autorstwa Marcina Kowalczyka pokazuje proces ewolucji systemu e-usług skierowanych do przedsiębiorców na przykładzie Pojedynczego Punktu Kontaktowego w Polsce, i porównuje jego skuteczność ze skutecznością wdrożenia
w innych państw Unii Europejskiej.
Autorką przedostatniego tekstu jest Agnieszka Piotrowska-Piątek, która przedstawia praktyczne aspekty zarządzania
w administracji publicznej na przykładzie Urzędu Statystycznego w Kielcach. Autorka skupia się przede wszystkim na procesie komunikacji wewnętrznej.
Numer zamyka tekst Rafała Bernata, który swoją uwagę kieruje na zagadnienie roli adwokata jako pełnomocnika
w postępowaniu podatkowym i kontroli skarbowej. W tym celu dokonuje interpretacji tekstów prawnych i w tekście przedstawia wyniki swojej pracy. Mamy nadzieję, że teksty zamieszczone w tym numerze będą dla Państwa interesującą lekturą. Zapraszamy do zapoznania się z tekstami.
Redakcja pisma „Studia i Materiały”
Zawartość numeru
Celem artykułu jest praktyczna aplikacja koncepcji oceny dojrzałości modeli biznesowych na podstawie postrzeganego przez przedsiębiorcę stopnia rozwoju poszczególnych elementów
modelu wpływających na tworzenie wartości dla klienta i zapewniających czerpanie korzyści z tej wartości. Do zidentyfikowania determinant dojrzałości modelu biznesowego wykorzystano wyniki badania ankietowego przeprowadzonego za pośrednictwem DELab UW na grupie respondentów, obejmujących start-upy oraz starsze przedsiębiorstwa (scale-up). W artykule zdiagnozowano wpływ wieku (fazy cyklu życia) firmy, sposobu komercjalizacji, dostępności źródeł finansowania oraz elementów kapitału intelektualnego na dojrzałość modelu biznesowego badanych przedsiębiorstw. W strukturze grupy również udział przedsiębiorstw wykorzystujących w działalności wyniki prac badawczo-rozwojowych (zarówno spośród start-up, jak i scale-up) wynosi 50%, co pozwoliło zbadać wpływ sposobu komercjalizacji i elementów kapitału intelektualnego na dojrzałość modeli biznesowych badanych podmiotów.
Autorka analizuje rolę, jaką odgrywają koszty transakcyjne w zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw. Koszty transakcyjne nie są wyodrębniane w przedsiębiorstwach i często zarządzający nie uświadamiają sobie ich wysokości. Tymczasem kształtowanie tej kategorii kosztów może wpływać na wynik ekspansji. Jest ono uzależnione od czynników związanych z ograniczoną racjonalnością podmiotów, oportunizmem, specyficznością zaangażowanych aktywów, niepewnością i częstotliwością zawierania transakcji. Oddziaływanie tych czynników staje się silniejsze, gdy przedsiębiorstwo wchodzi na rynek zagraniczny. Głównych źródeł wzrostu kosztów transakcyjnych można upatrywać w rosnącym dystansie psychicznym oraz w większej niepewności prowadzenia działalności na rynku zagranicznym. Koszty transakcyjne są silnie związane z często analizowanymi barierami rozwoju ekspansji, ponieważ ich pokonywanie wymaga ponoszenia wysokich kosztów.
Osoby niepełnosprawne są zagrożone wykluczeniem z rynku pracy, które może prowadzić do marginalizacji społecznej, a nawet – wykluczenia społecznego. Wykorzystując różnego rodzaju instrumenty prawne, podejmuje się próby przeciwdziałania temu zjawisku. Istotną rolę w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych mogą odgrywać spółdzielnie socjalne, zaliczane do podmiotów ekonomii społecznej. Działalność spółdzielni socjalnych osób niepełnosprawnych w Polsce napotyka jednak bariery, które sprawiają, że rola spółdzielni socjalnych w procesie inkluzji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych jest ograniczona. Aktualna sytuacja w sposób znaczący odbiega od postulatów formułowanych w uzasadnieniach projektów ustaw, których uchwalenie miało przyczynić się do rozwoju spółdzielczości osób niepełnosprawnych.
Dostęp do specjalistycznej wiedzy, umiejętności specjalistów jest dla wielu małych przedsiębiorstw możliwy dzięki wykorzystaniu usług outsourcingowych. W Polsce bardzo dynamicznie
rozwija się outsourcing usług finansowo-księgowych. Powstaje wiele Business Process Outsourcing Centres and Shared Service Centres. Około 60% przedsiębiorców w Polsce korzysta
z usług biur rachunkowych. Na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych w grupie przedsiębiorców korzystających z zewnętrznych usług księgowych określono przesłanki decydujące o prowadzeniu rachunkowości przez zewnętrzną firmę oraz czynniki decydujące o wyborze biura i przedłużeniu umowy na kolejny rok. Najważniejszymi czynnikami decydującymi o współpracy są: wysoka jakość świadczonych usług wynikająca z kompetencji pracowników biura, oferowany zakres usług, doradztwo w zarządzaniu finansami, prawidłowość rozliczeń podatkowych, możliwość skorzystania z dodatkowych usług. W dobie dużej konkurencji o rozwoju outsourcingu usług finansowo księgowych w Polsce zadecyduje w większym stopniu rosnący popyt na wyspecjalizowaną wiedzę niż cena świadczonych usług.
Badania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) są coraz bardziej popularne w gospodarkach rozwijających się, jednak wiedza w zakresie CSR w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) jest wciąż ograniczona. To studium rozpoczyna się od definicji CSR oraz wyjaśnienia powiązań pomiędzy CSR a marketingiem. Przedmiotem opracowania
jest również opis CSR w Chinach i chińskich przedsiębiorstwach należących do sektora MŚP. Przedstawione badanie ma na celu określenie aktualnej sytuacji CSR przyjętej przez chińskich
MŚP w obecnej sytuacji gospodarczej, a także analizę problemów związanych z ich realizacją. W trakcie analizy szczegółowo przebadano dwadzieścia różnych MŚP w prowincji Guangdong
za pomocą pół-ustrukturyzowanego wywiadu z powyższymi przedsiębiorstwami. Wyniki wskazują, że CSR jest wciąż na wczesnym etapie rozwoju w większości chińskich MŚP, czego
przyczyną są luki w systemie prawnym, mała świadomość CSR oraz ograniczone środki finansowe. Ponadto, w pracy przedstawiono kilka propozycji dla decydentów oraz przedsiębiorstw,które zalecane są w celu poprawy przyszłych wyników CSR chińskich MŚP.
W pracy przeprowadzono antropologiczną analizę inicjatyw gospodarczych w gminie Nowy Targ na Podhalu. Przedstawione zostało podłoże kulturowe, w którym szczególną funkcję pełnią rodzina i rodzinne gospodarstwo. Omówiono opozycje takie jak: dom–świat zewnętrzny/państwo, praca–robota, praca–dorabianie, a także wieloletnią tradycję emigracji zarobkowej. Został także poruszony aspekt mitu górala jako źródła współczesnej przedsiębiorczości lokalnej. Zaproponowano przyjęcie szerokiej perspektywy analizy przedsiębiorstwa, zawierającej opis uwarunkowań rodzinnych jednostki. Istotnym czynnikiem współczesnej, góralskiej przedsiębiorczości staje się użycie Internetu. Popularyzacja tego medium nie tylko otworzyła przed mieszkańcami Podhala nowe możliwości ekonomiczne, ale także pokazała szereg różnic społecznych. Najważniejsze z nich, warunkujące kształt osobistej przedsiębiorczości, to płeć kulturowa, wiek i wykształcenie.
Celem badań była analiza oddziaływania integracji handlowej (handlu międzynarodowego) i integracji finansowej (międzynarodowych przepływów kapitałowych) na synchronizację cykli
koniunkturalnych w krajach członkowskich Północnoamerykańskiej Strefy Wolnego Handlu (NAFTA) w okresie 1995–2013. Zgodnie z przyjętą hipotezą badawczą międzynarodowe
obroty handlowe oraz międzynarodowe przepływy kapitałowe były istotnymi czynnikami determinującymi stopień synchronizacji cykli koniunkturalnych w analizowanym ugrupowaniu
integracyjnym. W największym stopniu handel międzynarodowy determinował stopień zbieżności cykli koniunkturalnych w krajach NAFTA, co było zgodne z wynikami badań przeprowadzonymi przez J. Frankel i A. Rose (1998). Co więcej, wpływ handlu wzajemnego krajów oraz wzajemnych przepływów kapitałowych na synchronizację cykli koniunkturalnych
krajów zależał nie tylko od intensywności wymiany handlowej i kapitałowej, ale przede wszystkim od struktury obrotów handlowych i kapitałowych. Uzyskane wyniki badań mają istotne
implikacje w kontekście możliwości tworzenia i funkcjonowania ugrupowań integracyjnych skupiających kraje o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Wyniki analizy odgrywają
także ważną rolę w kontekście przyszłego członkostwa Polski w strefie euro.
Koncepcja rozwoju zrównoważonego, a co za tym idzie rozwój ekonomii zrównoważonego rozwoju, stała się przedmiotem wzmożonego zainteresowania naukowców i kręgów biznesu po
pierwszej Konferencji ONZ w Sztokholmie w 1972 r., a następnie po drugim Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro dwie dekady później. To właśnie na drugim Szczycie Ziemi, którego hasłem
przewodnim było „Środowisko i Rozwój”, a w którym uczestniczyły oficjalnie 172 państwa i około 2400 osób z organizacji pozarządowych, za najistotniejsze przyczyny narastania globalnych problemów rozwojowych uznano niezrównoważoną konsumpcję i produkcję. Zaczęto poszukiwać modeli zrównoważonego i stabilnego rozwoju gospodarki, uwzględniając
ochronę ekosystemów przed nadmierną eksploatacją i uwarunkowania ekologiczne działalności człowieka. Proces ten, nieprzypadkowo, zbiegł się w czasie z rozwojem ekonomii
zrównoważonego rozwoju. Celem autora jest przybliżenie Czytelnikowi obszaru zainteresowań ekonomii zrównoważonego rozwoju oraz przedstawienie jej historycznych korzeni. Zaprezentowane w opracowaniu zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. W pierwszej części tekstu skupiono się na genezie, pojęciu oraz wyjaśnieniu zasad, celów i ładów rozwoju zrównoważonego, a następnie na omówieniu zależności między rozwojem zrównoważonym a zrównoważoną produkcją, konsumpcją i marketingiem. Natomiast w dalszej omówiono pojęcie i założenia ekonomii zrównoważonego rozwoju oraz homo sustinens jako podstawową koncepcję, na której opiera się istota ekonomii zrównoważonego rozwoju.
Podstawowym celem pracy jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób przedsiębiorstwa konstruują przekaz reklamowy. Autorzy podejmują próbę przeanalizowania treści informacyjnej
oraz strategii przekazu reklamowego pojawiających się w reklamach zamieszczonych w czasopismach kobiecych w Polsce. Jako ramy dla analizy autorzy stosują kategorie treści
informacyjnej zaproponowane przez Resnik i Sterna, sześcio-segmentowy schemat strategii przekazu według Taylora oraz klasyfikację strategii przekazu przedstawioną przez Laskey,
Day i Craska. W badaniu poddano analizie 311 reklam w różnych segmentach czasopism opublikowanych w październiku 2015 roku. Wyniki wskazują, że treść informacyjna reklamy
związana jest z kategorią reklamowanego produktu i docelową grupą odbiorów czasopisma. Podobnie, zastosowane strategie przekazu różnią się w zależności od produktu i są związane
z treścią informacyjną reklamy.
Poniższa praca przedstawia badania dotyczące możliwych różnic w sposobie przywództwa między kobietami a mężczyznami. Badanie ma charakter wstępny i ma na celu zainicjowanie
dyskusji na temat wpływu płci jako czynnika wpływającego na przywództwo. Analiza danych z badania pilotażowego sugeruje, że różnice istnieją, natomiast nie odpowiada na pytanie co
jest ich źródłem. Aby odpowiedzieć na to pytanie, konieczne są dalsze badania.
Metro warszawskie pełni kluczową funkcję w układzie komunikacji zbiorowej stolicy: z jednej strony znacząco skraca czas podróży z dzielnic peryferyjnych Warszawy do Centrum, z drugiej zaś – ułatwia przemieszczanie w samym sercu miasta. Należy zatem oczekiwać, że pozytywny aspekt bliskości metra powinien zostać skapitalizowany przez wartość okolicznych nieruchomości. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badania empirycznego, polegającego naanalizie wpływu lokalizacji stacji metra warszawskiego (I linia) na ceny nieruchomości mieszkalnych, na przykładzie rynku pierwotnego dzielnicy Ursynów (Warszawa). Hipoteza główna pracy zakłada, że wzrost odległości lokalu mieszkalnego od stacji metra negatywnie wpływa na cenę nieruchomości. Do zbadania tej zależności wykorzystano hedonistyczny model cen. Ponadto, do pomiaru odległości stacji metra od nieruchomości – zamiast tradycyjnie wykorzystywanej odległości euklidesowej – posłużono się modułem GPS. Wyniki potwierdzają hipotezę badania, wykazując, że wzrost odległości lokalizacji mieszkania od stacji metra o 1 km powoduje na badanym obszarze spadek ceny nieruchomości o ok. 172 zł/m2 lub 2,35%.
W artykule opisano ewolucję systemu e-usług skierowanych do przedsiębiorców. W pierwszej kolejności autor przytacza definicję cech charakterystycznych usług oraz e-usług. Następnie omawia wdrożenie Pojedynczego Punktu Kontaktowego (PPK), integrującego zawartość informacyjną oraz wybrane e-usługi i repozytorium procedur administracyjnych dla przedsiębiorców jak również przedstawicieli organizacji pozarządowych, obywateli, oraz urzędników realizujących e-procedury dla przedsiębiorców. Następnie autor dokonał porównania stopnia zaawansowania stopnia rozwoju PPK w Polsce na tle pozostałych państw EOG. Artykuł stanowi podsumowanie omówienia potencjalnych problemów rozwoju PPK w Polsce, związanych między innymi z koniecznością niezbędnych dostosowań w ustawodawstwie, sankcjonujących wdrożenie elektronicznego obiegu dokumentów.
Artykuł poświęcony jest praktycznym aspektom zarządzania w jednostce administracji publicznej. Podejmuje się w nim problematykę komunikowania wewnętrznego w odniesieniu do
wybranych obszarów strategii zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL). Celem autorki jest zaprezentowanie możliwości wykorzystania newslettera pracowniczego jako narzędzia komunikowania wewnętrznego w procesie realizacji strategii ZZL. W trakcie prowadzonych rozważań wykorzystano analizę literatury przedmiotu, studium przypadku oraz wyniki badań
własnych autorki. Przedstawiony przykład newslettera pracowników Urzędu Statystycznego w Kielcach wydaje się dobrą praktyką w procesie komunikowania się wewnętrznego, wspomagającą realizację strategii ZZL.
Adwokat może działać samodzielnie jako pełnomocnik w postępowaniu podatkowym i kontroli skarbowej lub udzielić substytucji aplikantowi adwokackiemu. Celem artykułu jest
wskazanie zakresu czynności, jakie aplikant może dokonywać, reprezentując podatnika. Aktualnie kwestia ta nie jest odrębnie uregulowana, a w piśmiennictwie nie wyraża się zainteresowania tym tematem. W artykule zastosowano analityczną oraz językowo-logiczną metodę badawczą. Autor dokonywał interpretacji tekstów prawnych poprzez zastosowanie wykładni językowej, celowościowej, systemowej, ale także odnosząc się do wyników wykładni sądowej i operatywnej. Wskutek przeprowadzonych badań stwierdzono, że aplikant uprawniony jest do dokonywania w imieniu strony wszystkich czynności w zakresie wspomnianych postępowań z wyłączeniem tych przypisanych do pełnomocników profesjonalnych (adwokat, radca prawny, doradca podatkowy) lub czynności wykonywanych wyłącznie przez stronę. Jako wniosek de lege lata należy uznać, że obowiązujące przepisy w dostateczny sposób umożliwiają aplikantom adwokackim występowanie jako substytut w imieniu podatnika lub kontrolowanego. Dlatego też warto, aby adwokaci częściej przekazywali tego typu sprawy aplikantom a sami aplikanci przejawiali zaangażowanie w nabywaniu zarówno wiedzy merytorycznej, jak i praktycznej w sprawach podatkowych i dotyczących kontroli skarbowej.