Numer 2/2020
Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer pisma naukowego „Studia i Materiały”. W obecnym numerze zapraszamy do lektury siedmiu tekstów.
W artykule autorstwa Stanisława Flejterskiego i Marty Postuły podjęty jest temat wpływu struktury własności instytucji finansowych w krajach UE na rozwój społecznogospodarczy. W prowadzonych rozważaniach spróbowano zweryfikować hipotezę, że struktura własności w instytucjach sektora bankowo-ubezpieczeniowego nie ma współcześnie istotnego wpływu na wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego pod warunkiem, że instytucje te kierują się kryteriami biznesowymi, a nie politycznymi, przy podejmowaniu decyzji.
Łukasz Brzezicki dokonuje zaś pomiaru efektywności 19 szczecińskich liceów ogólnokształcących w 2018 roku za pomocą dwóch modeli DEA (Data Envelopment Analysis), zorientowanych na wyniki. W badaniach wykorzystano model Cross Efficiency (CE) oraz Game Cross Efficiency (GCE) do oszacowania efektywności krzyżowej. Rekomendacje Autora stwarzają dla środowiska badawczego oświaty nowe źródło danych, a zarazem narzędzie do przeprowadzania w przyszłości złożonych badań edukacyjnych.
Autorzy Dominika Siwiec oraz Andrzej Pacana prowadzą analizę dotyczącą emisji zanieczyszczeń sektora energetyczno-przemysłowego z wykorzystaniem rozmytego analitycznego procesu hierarchicznego i metody TOPSIS. W celu przetestowania proponowanej techniki określono, który zakład ma największy wpływ na zanieczyszczenie powietrza z jednoczesnym uwzględnieniem wielkości i szkodliwości wytwarzanych emisji.
Jakub Tomczak prezentuje natomiast analizę wykorzystania serwisu LinkedIn do komunikowania się z otoczeniem przez uczelnie publiczne oraz wyniki swojego badania, które polegało na analizie wybranych profili uczelni publicznych w serwisie LinkedIn.
Amir M. Maleki i Fariborz Rahimnia w swoim tekście rozważają różnice kulturowe i związany z nimi stres akulturacyjny. Autorzy dokonują przeglądu literatury dotyczącej stresu akulturacyjnego i na jego podstawie proponują kierunki dla przyszłych badań.
Artykuł autorstwa Katarzyny Trzpioły porusza problem identyfikacji i analizy wybranych zagadnień związanych z kwalifikowaniem nieruchomości w sprawozdaniach finansowych. Opracowanie jest elementem prac prowadzonych nad nowym krajowym standardem rachunkowości.
Numer zamyka tekst autorstwa Marii Schulders, w którym autorka analizuje forfaiting przez zrzeczenie jako alternatywę finansowania projektu w celu realizacji projektów partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce.
Zapraszamy do lektury!
Zawartość numeru
Własność należy do fundamentalnych kategorii analizowanych od dawna z różnych perspektyw przez reprezentantów wielu dziedzin i dyscyplin. Problematyka badawcza zaprezentowana w artykule obejmuje analizę wpływu zmian w strukturze własności sektora bankowo- ubezpieczeniowego na rozwój gospodarczy i społeczny wybranych krajów, mierzony podstawowymi wskaźnikami makroekonomicznymi. W prowadzonych rozważaniach podjęta jest próba zweryfikowania hipotezy, że struktura własności w instytucjach sektora bankowo-ubezpieczeniowego nie ma współcześnie istotnego wpływu na wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego, pod warunkiem, że instytucje te kierują się przy podejmowaniu decyzji kryteriami biznesowymi, a nie politycznymi. Hipoteza ta została zweryfikowana w ramach badań dotyczących wybranych instytucji bankowo-ubezpieczeniowych w krajach OECD. Do weryfikacji empirycznej hipotez wywodzących się z przedstawionego problemu wykorzystane są studia literaturowe i badania ilościowe.
W artykule dokonano pomiaru efektywności 19 szczecińskich liceów ogólnokształcących w 2018 roku za pomocą dwóch modeli DEA (Data Envelopment Analysis) zorientowanych\ na wyniki. Wykorzystano model Cross Efficiency (CE) oraz Game Cross Efficiency (GCE) do oszacowania efektywności krzyżowej. Przeanalizowano efektywność techniczną szkół średnich pod względem ilości (liczby uczniów) i jakości (rankingów edukacji). W zależności od wybranego modelu empirycznego za wyniki przyjęto liczbę uczniów, absolwentów lub wskaźnik rankingowy i średnią wartość matur. Natomiast za nakłady w obu przypadkach uwzględniono liczbę pracowników pedagogicznych. Najniższą efektywnością we wszystkich obszarach – zarówno ilościowych, jak i jakościowych – charakteryzowało się LO Mistrzostwa Sportowego w CMS. Najwyższe wartości efektywności w zakresie ilościowej charakterystyki kształcenia uzyskało I LO, a odnośnie do jakościowego aspektu edukacji – XIII LO. Szkoły, które zdecydowałyby się na strategie braku współpracy z innymi jednostkami, uzyskałyby wyższy poziom efektywności niż w przypadku współpracy wszystkich ośrodków edukacyjnych średnio o 7 p. proc w aspekcie ilościowym i 3 p. proc w jakościowym.
Emisja gazów cieplarnianych (w tym CO2), głównie w nawiązaniu do sektora energetycznoprzemysłowego, generuje negatywne zmiany w środowisku naturalnym. Dlatego, aby podejmować skuteczne działania mające na celu redukcję tych emisji, ważne jest właściwe ich analizowanie. W związku z tym celem artykułu było zaproponowanie wykorzystania techniki do analizy emisji zanieczyszczeń, która uwzględni jednocześnie wielkość oraz szkodliwość wytwarzanych emisji. Techniką tą był rozmyty analityczny proces hierarchiczny (FAHP, Fuzzy Analytic Hierarchy Process) oraz metoda TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution). Proponowaną technikę przetestowano na aktualnych, dostępnych danych statystycznych z Głównego Urzędu Statystycznego, dotyczących emisji zanieczyszczeń powietrza w Polsce w roku 2018 według sekcji PKD. W ramach przetestowania techniki określono, który z zakładów szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza według sekcji PKD ma największy wpływ na zanieczyszczenie powietrza, z jednoczesnym uwzględnieniem wielkości i szkodliwości wytwarzanych emisji. Mimo że uzyskane wyniki wynikają z subiektywnych ocen podmiotu stosującego technikę, wykazano, że technika ta umożliwia przeanalizowanie emisji zanieczyszczeń z jednoczesnym uwzględnieniem wielkości i szkodliwości emisji. Z kolei subiektywizm ocen po części zredukowano przez rozmytą skalę Saaty’ego. Stosując proponowaną technikę FAHP oraz metodę TOPSIS, wykazano, że możliwe jest dokonanie subiektywnej oceny szkodliwości emisji zanieczyszczeń oraz zintegrowanie ich z rzeczywistymi danymi, np. z danymi GUS. W związku z tym proponowana technika jest nowym podejściem do analizy emisji zanieczyszczeń, dlatego też jej zastosowanie może usprawnić proces decyzyjny w ramach ograniczania emisji, a tym dwutlenku węgla, którego redukcja, jak wskazano, jest aktualnym problemem na skalę globalną.
Współczesna gospodarka oparta na wiedzy, której motorem napędowym są technologie informacyjno- komunikacyjne (ICT, ang. information and communication technologies), wymaga od uczelni efektywnego wykorzystania mediów społecznościowych do inicjowania i budowania długotrwałej współpracy z otoczeniem, zwłaszcza z sektorem przedsiębiorstw. Artykuł ma na celu określenie poziomu wykorzystania serwisu LinkedIn jako narzędzia komunikacji uczelni publicznych z otoczeniem. Omówiono pojęcia odnoszące się do gospodarki opartej na wiedzy, nowoczesnych technologii ICT, mediów społecznościowych. Przedstawiono wyniki badań dotyczące obecnego poziomu wykorzystania serwisu LinkedIn przez uczelnie publiczne oraz ich wyspecjalizowane jednostki, odpowiedzialne za inicjowanie i budowę współpracy uczelni z przedsiębiorstwami.
Badania nad stresem akulturacyjnym (AS) są prowadzone od pięciu dekad, niemniej nadal wiemy niewiele na jego temat. Dodatkowo, do dziś nie udało się opracować jednolitych ram badawczych dla populacji studentów międzynarodowych. Z tego też względu celem tego artykułu jest próba opracowania takich ram badawczych oraz ustalenie, w jaki sposób optymalnie korzystać z teorii i metod badawczych w zależności od kontekstu badania. W artykule dokonaliśmy systematycznego przeglądu literatury dotyczącej AS, skupiając się na 92 badaniach opublikowanych do 2020 roku. Udało nam się ustalić, że w przypadku AS można wyróżnić powtarzające się zmienne, obejmujące czynniki społeczne, kulturowe, psychologiczne, komunikacyjne i demograficzne. Dzięki tej wiedzy menedżerowie i decydenci powinni móc lepiej zrozumieć organizacje i zarządzać nimi. Ponadto w niniejszym artykule potwierdziliśmy związek pomiędzy AS a wynikami psychicznymi i behawioralnymi oraz opracowaliśmy szczegółowo ramy badawcze obejmujące uwarunkowania i skutki AS. Dodatkowo zaproponowano również kierunki dla przyszłych badań.
Artykuł dotyczy identyfikacji i analizy wybranych zagadnień związanych z kwalifikowaniem nieruchomości w sprawozdaniach finansowych. Na tle regulacji prawnych ustawy o rachunkowości przedstawiono praktyczne wątpliwości i rozbieżności dotyczące tej grupy aktywów. W artykule odniesiono się – na tle dorobku literatury i prowadzonej dyskusji na łamach jednego z uznanych przez praktyków czasopism o wyzwaniach dotyczących sprawozdawczego ujmowania tych składników majątkowych – do kluczowych problemów i determinantów ujęcia takich aktywów w bilansie oraz powiązanych z nimi przychodów i kosztów. Omówiono tylko trzy najistotniejsze aspekty: kwalifikację, ujmowanie przychodów i kosztów oraz skutki wyboru modelu wyceny. Opracowanie jest elementem prac prowadzonych nad nowym krajowym standardem rachunkowości.
Pomimo rosnących potrzeb inwestycyjnych w infrastrukturę społeczną, partnerstwo publicznoprywatne (dalej: PPP) nie rozwija się zgodnie z oczekiwaniami w Polsce. Tylko 25% wszczętych postępowań kończy się na realizacji umowy – znacznie niższa stawka w porównaniu do innych krajów europejskich. Chociaż istnieje wiele potencjalnych czynników słabego rozwoju PPP w Polsce, w tym artykule pokazano nieefektywności w modelu finansowania projektu, a także przeanalizowano możliwość zastosowania forfaitingu przez zrzeczenie w Polsce. Artykuł określa niezbędne warunki, a także potencjalne korzyści dla rozwoju PPP jeśli model forfaitingu poprzez zrzeczenie zostanie zastosowany kompleksowo jako sposób finansowania polskich projektów PPP. Omówione zostaną krytyczne czynniki sukcesu w PPP, a także podział ryzyka projektu
i czynniki wpływające na cenę projektu.